De gemeente Midden-Delfland telt vier dorpen, namelijk Maasland, Schipluiden, Den Hoorn en ’t Woudt. De eerste drie hebben hun onstaan te danken aan de ligging aan het water. De herkomst van het kerkdorp ’t Woudt hangt nauw samen met de bodemgesteldheid, namelijk een kreekrug. Naast de dorpen is er ook nog de buurtschap De Zweth langs de Schie. Een opvallend onderbroken boerderijlint bevindt zich vanouds langs de Gaag tussen Den Hoorn en Schipluiden en tussen Schipluiden en Maasland. De oudste gebouwen in de gemeente zijn de middeleeuwse kerken in Maasland, Schipluiden en ’t Woudt.
In een reeks blogposts over dorpen in Midden-Delfland vertellen we je deze keer over ’t Woudt, het kleinste dorp in Nederland.
’t Woudt
De Woudse Polder is een van de vroegst bewoonde plaatsen in het middeleeuwse Midden-Delfland. De nieuwkomers vestigden zich rond het jaar 1000 in het noorden van de polder, op het toen nog hooggelegen veen, niet ver van het riviertje de Zweth. Zij ontgonnen hier de wildernis, die uit riet en andere lichte vegetatie bestond. Vanaf de dertiende eeuw werd het interessant om de boerderijen van het noorden van de polder naar de inmiddels ontgonnen kreekrug in het zuiden te verplaatsen. Aan het begin van de vijftiende eeuw was dit proces voltooid. De huidige boerderijen en de kerk staan allemaal op een kleibaan en hebben een uitpad naar de Woudseweg.
Als geen ander dorp in de drukke Randstad heeft ’t Woudt vanaf de Late Middeleeuwen zijn bebouwingspatroon behouden. Oude kaarten uit de zestiende eeuw van de landmeter Jan Jansz. Potter tonen een kerk, een pastorie, een schoolhuis, drie boerderijen en een aantal arbeidershuisjes. In 1712, op de polderkaart van Kruikius, blijkt de situatie niet te zijn veranderd.
Hoewel het kerkdorp sinds 1970 ‘beschermd dorpsgezicht’ is, heeft de overheid in de afgelopen decennia toch veranderingen toegelaten. Verscholen achter de oude bebouwing en bij de boerderij aan de Kerklaan zijn loopstallen verrezen, die de agrarische bedrijvigheid voor ’t Woudt levend hielden. Nu worden de drie oude boerderijen binnen de dorpskern van ’t Woudt niet meer voor het boerenbedrijf gebruikt.
‘De Hofwoning’ in ’t Woudt heeft bouwsporen uit de zestiende eeuw en is een aantal jaren geleden geheel gerestaureerd. De tegenover gelegen boerderij ‘de Lindenhof’ is in 1665 gebouwd en weer opgetrokken na een brand in 2004.
Bij de jongste boerderij uit 1893 bevindt zich het koffiehuis ‘De Hooiberg’, een geliefde pleisterplaats voor de vele recreanten die ’t Woudt aandoen.
De kerk dateert uit het derde kwart van de dertiende eeuw en wordt naast de zondagse erediensten ook gebruikt voor concerten. De toren is rond 1500 verhoogd. Dit is te zien aan het gebruik van kleinere stenen. Het koor van de kerk is helaas in 1831 afgebroken. In de toren hangt een luidklok uit 1516!
’t Woudt geldt als een cultuurhistorisch topmonument, gelegen in een oud weidelandschap. Het kerkdorp is een oase van rust, niet ver van de omringende stedelijke bebouwing van Den Haag en Delft en de glastuinbouw van het Westland.
Suggesties om te doen in 't Woudt
Lunchen
Een heerlijke pitstop tijdens een fietstocht of wandeling door Midden-Delfland is op het terras van Koffiehuis De Hooiberg.
Klassieke muziek
Tijdens de zomer kun je in de kerk van ’t Woudt genieten van prachtige klassieke concerten onder de naam ‘Concerten ’t Woudt.’
Overnachten
