De gemeente Midden-Delfland telt vier dorpen, namelijk Maasland, Schipluiden, Den Hoorn en ’t Woudt. De eerste drie hebben hun ontstaan te danken aan de ligging aan het water. De herkomst van het kerkdorp ’t Woudt hangt nauw samen met de bodemgesteldheid, namelijk een kreekrug. Naast de dorpen is er ook nog de buurtschap De Zweth langs de Schie. Een opvallend onderbroken boerderijlint bevindt zich vanouds langs de Gaag tussen Den Hoorn en Schipluiden en tussen Schipluiden en Maasland. De oudste gebouwen in de gemeente zijn de middeleeuwse kerken in Maasland, Schipluiden en ’t Woudt.
In een reeks blogposts over dorpen in Midden-Delfland vertellen we je deze keer over Den Hoorn.
Den Hoorn
Na het graven van de Kickert of de Hoornsevaart naar Delft in de vijftiende eeuw ontwikkelde zich rond de dam tussen de Tanthofkade en de Dijkshoornseweg een bescheiden woonkern. Tot 1604 lag hier een overtoom, waar schepen met behulp van een windas overheen werden getrokken. De knik in de weg nabij de brug in het centrum van Den Hoorn is er altijd geweest.
Naast twee herbergen en een kapel telde het dorp in 1561 nog enkele boerderijen en woningen van ambachtslieden. De meeste bebouwing van Den Hoorn lag voor en na die tijd echter langs de Dijkshoornseweg en de Noordhoornseweg.
In de zeventiende eeuw ontstonden aan deze wegen de eerste tuinbouwbedrijven. In de achttiende eeuw werd al volop gebruik gemaakt van ‘glase ramen’. Naast bonen en erwten werd er in Den Hoorn vooral veel fruit geteeld. Appels en peren, maar ook allerlei bessensoorten, aardbeien, perziken, pruimen en druiven, vonden hun afnemers in de stad.
Het dorp telde in de achttiende en negentiende eeuw verschillende houtzaagmolens en enkele blekerijen die samen voor veel werk zorgden.
Na 1900 namen de tuinbouw en de bebouwing in Den Hoorn sterk toe. De komst van de Delftsche Groentenveiling in 1921 aan de Hoornseweg stimuleerde nog meer de komst van tuinders. Deze veiling groeide uit tot een van de belangrijkste veilingen voor komkommers en tomaten in Nederland.
De tuinderijen van Den Hoorn ontwikkelden zich na de oorlog tot technologisch geavanceerde bedrijven met een gevarieerd aanbod van groenten, bloemen en planten. De Delftsche Groentenveiling hield door een fusie begin 1976 op te bestaan, maar het dorp bleef groeien. Recent verdwenen in Den Hoorn de laatste tuinbouwbedrijven ten behoeve van de bouw van woningen en bedrijven.
Door grenswijzigingen zijn begin 2004 grote stukken grond naar de gemeente Delft overgegaan. Het agrarisch karakter van het dorp bestaat bijna niet meer. Alleen langs het water in het centrum is het dorpse karakter van Den Hoorn bewaard gebleven. Hier staat aan de Hoornseweg een r.k. kerk uit 1917 en het pand van Café Delfland, dat binnenkort wordt gesloopt. Op deze locatie werd meer dan vijf eeuwen een horecafunctie uitgeoefend.
Aan het begin van de Rijksstraatweg bevindt zich een fraaie boerderij en aan de Hoornsewal en het begin van de Woudseweg zijn nog enige oude panden te zien, waaronder een voormalige school uit 1870 (nu de Rijstuin).
Suggesties om te doen in Den Hoorn
Museum Het Tramstation
Museum Het Tramstation is gevestigd in het voormalige tramstation van de Westlandse Stoomtram Maatschappij en toont vaste- en wisselexposities over Midden-Delfland.
Sloepje varen
Varen is een van de fijnste manieren om het gebied te verkennen. Geniet op het water van de stilte en het uitzicht. Kies uit een sloep, rondvaart, sup of kano!
Golfen
Jacques Moerman
Jacques Moerman is historicus en onderzoeker. Hij publiceert over onderwerpen uit de regionale-historie (omgeving Delft). Ook geeft hij hierover lezingen. Zijn specialisme is het overzeese erfgoed van de VOC en WIC. Tevens is hij voorzitter van Historische Vereniging Oud-Schipluiden en van Museum Het Tramstation. Voor PUUUR deelt Jacques verhalen over de Delflandse trekvaarten.